الف: تاریخچه بهداشت حرفه ای در جهان

بشر از زمانی که خود را شناخته، در پی تلاش و فعالیت بوده و طبیعتاً در مسیر زمان، تحولاتی را پشت سر گذاشته است. اختراع ابزارهای مختلف و به تبع آن تکمیل این ابزارها یکی از مهمترین عوامل تحول در شیوه زندگی انسان است. زمانی ابزار سنگی مورد استفاده قرار می‌گرفت و بعدها با پیدایش آهن و سایر فلزات ابزار فلزی جایگزین آن شد... لیکن با ابداع کشاورزی و دامداری، آغاز شهرنشینی و گسترش شهرها، اختراع ماشین آلات و تجلّی عصر ماشین، انقلابی بس عظیم در گسترش فعالیت‌های انسانی پدیدار شد. در دوره‌هایی که زندگی بشر از شکار و صید یا کشاورزی تامین می‌شد، عوارض وابسته به شغل ناچیز بوده است، ولی به تدریج که صنعت پیشرفت کرد خطرات نیز افزایش یافت.

برای اوّلین بار **سقراط** و **ابوعلی سینا** در آثار خود از دردهای شکمی قولنج مانندی در بین کارگران نقاش نام برده‌اند که مسلماً با سرب موجود در رنگ‌های مصرفی ارتباط داشته است. **جالینوس** (Galen) از بیماری‌های معدنچیان و دباغان نامبرده است.

قرن شانزدهم

**اگری‌کولا (Agricola)** و **پاراسلوس (Paracelsus)** در باره بیماری‌های شغلی کارگران ذوب آهن، فلزات و بیماری‌های معدنچیان و مسمومیت جیوه آثاری به جای گذارده‌اند. کتاب آگریکولا در سال **۱۵۵۶** و کتاب پاراسلوس در سال **۱۵۶۷** منتشر شد.

قرن هفدهم

**برناردو رامازینی:** معروف‌ترین جمله را در رابطه با بهداشت حرفه‌ای عصر خود بیان کرد: "شغل شما چیست؟" (کتاب بیماری‌های شغلی Demordis Artificum Diatriba). رامازینی در کتاب خود از بیماری‌های کوزه‌گرها، شیشه‌گرها، نقاش‌ها، شیمیست‌ها، حلبی‌سازها و دباغان نام برده است. وی لزوم استراحت را در فواصل کار توصیه می‌نماید. او را **پدر طب شغلی** نامیده‌اند.

قرن هیجدهم

در انگلستان، **توماس پرسیوال پُت (Thomas Percival Pott)** متوجه شد که اطفالی که جهت پاک کردن دودکش بخاری‌ها وارد آن می‌شوند به سرطان پوست بیضه مبتلا می‌شوند. دکتر **تاکرا (Charles Turnur Thackrah)** از مسمومیت سرب نزد نقاشان منازل نام برده است. در سویس، **تیسوت** به بیماری سنگتراشان اشاره نمود.

قرن نوزدهم و بیستم

در انگلستان، **توماس الیور** (۱۹۰۸) و دکتر **توماس لِگ (Thomas moris legge)** در کتاب خود (۱۹۱۲) به مضرّات فلزاتی چون سرب اشاره نمودند. در آمریکا **اندریو** مسمومیت فسفر را بررسی کرد. در زمان **جنگ جهانی دوّم** مسئولین کارخانه‌ها به این نکته پی بردند که در نظر گرفتن شرایط صحیح کار و داشتن کارگران سالم از لحاظ بدنی و روانی امر افزایش تولید میسر نمی‌باشد و سرویس‌های طبّی در محیط کارخانه ایجاد شد.